Nocne oazy radości: dlaczego Izakaya podbiły serca Japończyków?
Gdy zapada zmrok, wąskie uliczki tokijskich dzielnic rozświetlają się neonami noren – tradycyjnych zasłon prowadzących do magicznego świata izakaya. Wchodzisz tam prosto z zimnej ulicy, a już po chwili w dłoniach ląduje ciepła szklaneczka sake, a do uszu dociera gwar rozmów i brzęk kieliszków. To nie są zwykłe bary – to żywe skrawki japońskiej kultury, gdzie reguły etykiety mieszają się z atmosferą prawdziwej swobody.
Historia, która zaczęła się od beczki sake
Prawda jest taka, że izakaya narodziły się z czystej praktyczności. W epoce Edo handlarze alkoholem szybko zauważyli, że klienci chętniej kupują trunki, gdy mogą je od razu skosztować z przekąską. Tak w XVII wieku powstały pierwsze sakaya-nomi – dosłownie picia w sklepie z sake. Dziś niektóre lokale w Osace wciąż serwują drinki w tych samych drewnianych beczkach, które służą za stoły. W naszej izakaya najstarsza beczka ma 108 lat i wciąż pełni swoją funkcję – mówi z dumą właściciel jednego z takich miejsc w Kioto.
Przepis na idealną atmosferę: ciasno, głośno, swojsko
W przeciwieństwie do zachodnich pubów, gdzie ważna jest przestrzeń między stolikami, w izakaya najcenniejsza jest bliskość. Dosłownie. W Golden Gai w Tokio bywają miejsca, gdzie przy jednym stole siedzi ośmiu gości, choć stół jest na cztery osoby. Pierwszy raz byłam w szoku, gdy sąsiad zaczepił mnie pytaniem o pracę i zanim zamówiłam drinka, już miałam nowych znajomych – śmieje się Anna, Polka od roku mieszkająca w Japonii. To właśnie ta wymuszona bliskość tworzy niepowtarzalny klimat miejsca.
Kuchnia, której nie znajdziesz w żadnym menu
Choć w każdej izakaya znajdziesz klasyki jak yakitori czy edamame, prawdziwe perełki często nie są nawet wpisane do menu. W Nagasaki spróbujesz wyjątkowego sara udon – smażonego makaronu podawanego w specjalny sposób. W Sapporo koniecznie zamów issei-yaki – rodzaj omleta z makaronem, który podaje się tylko w jednej sieciówce. A jeśli trafisz do Osaka, nie pytaj o menu – po prostu powiedz omakase de i pozwól kucharzowi zaskoczyć się swoimi dzisiejszymi fantazjami.
Niepisany kodeks zachowania
Japończycy mają swoje zasady, które w izakaya są szczególnie ważne. Pierwsza? Nigdy nie pij sam – zawsze obserwuj czyjeś szklanki i dolewaj, gdy są puste. Druga? Zapomnij o rachunku osobno. W izakaya płaci się razem, często dzieląc koszty równo między wszystkich. I najważniejsze – nigdy nie odmawiaj nomihodai (systemu pij ile chcesz za stałą opłatą), chyba że chcesz urazić gospodarza. Raz widziałam, jak młody biznesmen próbował odmówić, a cały lokal zaczął go przekonywać – wspomina Yuko, kelnerka z Tokio.
Gdzie szukać prawdziwych perełek?
Najlepsze izakaya często nie mają nawet szyldu. Szukaj miejsc, gdzie w środku dnia stoją beczki z sake przed wejściem, albo gdzie wieczorem widać przez okno gromadkę śmiejących się pracowników w fartuchach. W Jokohamie spróbuj zajrzeć na ulicę Isezakicho, w Kioto – do wąskich przejść między Nishiki Market a Kawaramachi. A gdy już wejdziesz, zapomnij o zegarku. W izakaya czas płynie inaczej – w rytmie toastów, śmiechu i kolejnych opowieści, które rodzą się przy stole. W końcu, jak mówi stare japońskie porzekadło: Najlepsze wspomnienia powstają przy pełnych szklankach i pustych portfelach.
*Pro tip od bywalca: Jeśli widzisz lokali z napisem tachinomi – to szczególny rodzaj izakaya, gdzie pije się na stojąco. Tańsze, jeszcze bardziej swobodne i często z najlepszym jedzeniem w okolicy.
